Όχι άλλο… Κάρβουνο!

Του ΜΠΑΜΠΗ ΓΙΑΝΝΑΚΙΔΗ
Καθαρή ενέργεια, πράσινη ενέργεια ή όπως διεθνώς καθιερώθηκε: Green Energy, πράσινη μετάβαση, ηλιακή ενέργεια, αιολική ενέργεια, ενέργεια κυμάτων, λιγνίτης, απολιγνιτοποίηση, μεταλιγνιτική εποχή, φωτοβολταϊκά συστήματα, αιολικά πάρκα, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μηχανάκια, πατίνια και ποδήλατα, ηλιακοί φορτιστές, ηλιακοί θερμοσίφωνες, ηλιακά φωτιστικά κήπων μπαλκονιών και εσωτερικών χώρων, γεωθερμία, ενεργειακό κόστος, χρηματιστήριο ενέργειας, αποθήκευση ενέργειας...
Παλιές και νέες λέξεις συνδεδεμένες με καινούργιες έννοιες έχουν κατακλύσει το καθημερινό λεξιλόγιό μας και τη σύγχρονη ειδησεογραφία και επηρεάζουν αγαπημένες μας συνήθειες, δείχνοντας το δρόμο των αλλαγών που συντελούνται -συνειδητά ή ασυνείδητα- στη ζωή του καθενός μας, στη ζωή των μικρών κοινωνιών μας, στη ζωή των χωρών μας, στη ζωή του πλανήτη μας.
Είναι λέξεις και έννοιες που θα συναντήσετε διαβάζοντας τα θέματα που φιλοξενούνται σε αυτό, το νέο ΑΦΙΕΡΩΜΑ του ΑΠΕ-ΜΠΕ υπό τον τίτλο: Green Energy. Μέσα στις ψηφιακές σελίδες του αφιερώματος θα διαβάσετε μεταξύ άλλων για τους ευρωπαϊκούς και ελληνικούς στόχους μέχρι το 2050, για τη δυνατότητα της Ελλάδας να πρωτοστατήσει στην παραγωγή αειφορικών καυσίμων και να γίνει σημαντικός εξαγωγέας ενέργειας ΑΠΕ, για την μεταλιγνιτική εποχή και την “ Πράσινη” μετάβαση, για την αυξανόμενη παρουσία ηλεκτρικών αυτοκινήτων, μηχανών και ποδηλάτων, για την προώθηση “ πράσινων” επενδύσεων και πρακτικών στον τουρισμό, για την εμφάνιση νέων “ πράσινων” μικροσυσκευών στις καθημερινές μας συνήθειες κ.α. Θα συνειδητοποιήσετε ακόμη ότι το μεγάλο ζητούμενο που προκύπτει τώρα παγκοσμίως δεν είναι η παραγωγή αλλά η... αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ.
Όσο κι αν δεν το αντιλαμβανόμαστε πλήρως, εντούτοις διανύουμε μια σημαντική μεταβατική περίοδο. Το καμπανάκι χτύπησε προ πολλού, αλλά ο ήχος καθυστέρησε, όπως φαίνεται, να φτάσει στα αυτιά της ανθρωπότητας. Το SOS που εξέπεμψε εδώ και χρόνια ο πλανήτης άργησε να γίνει ορατό στα μάτια των πολλών. Η ανάπτυξη κάθε οικονομικής δραστηριότητας με σχεδόν αποκλειστικό γνώμονα το κέρδος, δεν άφηνε πολλά περιθώρια προώθησης αντίθετων αντιλήψεων, θέσεων και πολιτικών. Το αποτέλεσμα γνωστό, πλέον, σε όλους. Η υπερθέρμανση του πλανήτη και μία σειρά από ζητήματα και προβλήματα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή στέκονται απειλητικά απέναντί μας, απέναντι στη ζωή μας και στη ζωή του πλανήτη μας.
Την περίοδο που διανύουμε φαίνεται πως κάτι πάει να αλλάξει.
Παρά τις διαφορετικές εκκινήσεις, πληθαίνουν σε αριθμό τα ανεπτυγμένα κράτη που δείχνουν να αντιλαμβάνονται το μέγεθος του προβλήματος και να αναγνωρίζουν την ανάγκη λήψης μέτρων, δίχως άλλη καθυστέρηση. Όχι ΑΥΡΙΟ, αλλά ΤΩΡΑ! Στην ευρωπαϊκή οικογένεια βλέπουμε να επαναπροσδιορίζονται οι στόχοι και να λαμβάνονται νέες αποφάσεις για την υιοθέτηση των αποκαλούμενων πράσινων πολιτικών και την προώθηση της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Η επιδίωξη για απεξάρτηση από εξαντλήσιμες και ρυπογόνες πρώτες ύλες στην παραγωγή ενέργειας και η αντικατάστασή τους από άλλες, πιο φιλικές στο περιβάλλον και η διαρκώς αυξανόμενη υιοθέτηση αυτής της αντίληψης και λογικής από πλευράς πολιτικών και επιχειρηματικών δυνάμεων, είναι ό,τι πιο ελπιδοφόρο και αισιόδοξο έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια στο παγκοσμιοποιημένο μας χωριό, τη γη.
Ειδικότερα σήμερα, μετά και την αλλαγή που σηματοδοτεί προς την κατεύθυνση αυτή η δηλωμένη ευαισθησία σε θέματα κλιματικής αλλαγής του νέου πλανητάρχη, του Τζον Μπάιντεν, η αισιοδοξία έχει ανέβει κατακόρυφα.
Αυτό που απομένει τώρα, είναι, αυτή η αισιοδοξία να τροφοδοτήσει και να ενισχύσει περαιτέρω τη λήψη ορθών πολιτικών αποφάσεων και βεβαίως δράσεων και καθημερινών πρακτικών που θα στοχεύουν στη διάσωση του πλανήτη και στη βελτίωση της (κάθε μορφής) ζωής πάνω σε αυτόν.
Στις μέρες μας συμβαίνει κάτι πολύ σημαντικό, παρόλο που δεν αντιλαμβανόμαστε πλήρως το μέγεθός του. Ζούμε τη σημαντικότερη φάση της μετάβασης από τη χρήση παραδοσιακών εξαντλήσιμων και ρυπογόνων πρώτων υλών για την παραγωγή ενέργειας, στη χρήση, ανεξάντλητων, καθαρών και σε κάποιες περιπτώσεις λιγότερο κοστοβόρων πρώτων υλών. Αν σε αυτή την περίοδο δεν είχαμε να αντιμετωπίσουμε το πολύ σημαντικό πρόβλημα της πανδημίας (Covid-19), ίσως να βιώναμε με πιο εμφανή τρόπο την “ Πράσινη Μετάβαση”.
Ρίχνοντας μια προσεκτικότερη ματιά στον κόσμο των σύγχρονων διαφημίσεων θα παρατηρήσουμε τη διαρκώς αυξανόμενη παρουσία προϊόντων που σχετίζονται με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Κυρίαρχο ρόλο στην παρουσία τέτοιων προϊόντων έχουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και κάποια έξυπνα γκατζετάκια που τρυπώνουν καθημερινά στα σπίτια και τις τσάντες μας και ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Όλοι μας, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, βιώνουμε αυτές τις αλλαγές, ακόμη κι αν, όπως είπαμε, δεν συνειδητοποιούμε το μέγεθος ή την έντασή τους. Υπάρχουν βέβαια κάποιες περιοχές, που λόγω ιδιαιτεροτήτων, αντιλαμβάνονται πολύ πιο έντονα αυτή τη μετάβαση, όπως είναι η Δυτική Μακεδονία και ιδιαίτερα ο Νομός Κοζάνης που επί δεκαετίας έχουν συνδέσει την οικονομική τους ανάπτυξη με τον λιγνίτη και την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από την καύση αυτού. Ήρθε η ώρα της απεξάρτησης από το συγκεκριμένο ορυκτό και της αντικατάστασής του από πρώτες ύλες που θεωρούνται ανεξάντλητες και η χρήση τους δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. «Τι κάνετε μωρέ; Σταματήστε το κάρβουνο. Όχι άλλο κάρβουνο!», για να θυμηθούμε -επιστρέφοντας στο 1970- τον Νίκο Κούρκουλο, στην ταινία του Νίκου Φώσκολου: “ Ορατότης Μηδέν”.
Μπροστά μας έχουμε πλέον τις νέες προκλήσεις και τις αλλαγές που αυτές σηματοδοτούν. Η φιλοδοξία της χώρας μας να φτάσει το 2050 σε μια οικονομία και κοινωνία μηδενικών ρύπων και τα όσα προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, αλλά και οι προοπτικές που γεννώνται από την αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, δείχνουν, αν μη τι άλλο, πως υπάρχει (και) η βούληση.
Τουλάχιστον έχει διατυπωθεί.
Απομένει τώρα, να αποδειχτεί!