Ιστορικό χαρακτηρίζει η Περιφερειάρχης Β. Αιγαίου κ. Καλογήρου το κοινό συνέδριο ΕΝΠΕ-ΚΕΔΕ, καθώς -όπως επισημαίνει- βοήθησε στην αποσαφήνιση των θεμάτων στα οποία συμφωνούν οι δυο βαθμοί Αυτοδιοίκησης και των θεμάτων στα οποία πρέπει να συνεχισθεί ο διάλογος, προκειμένου να βρεθεί κοινή συνισταμένη.

Σε ό,τι αφορά τα αυτοδιοικητικά θέματα, υποστηρίζει ότι ο Ν.4412/16 (περί Δημοσίων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών) έχει μπλοκάρει τα έργα των Περιφερειών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απορροφηθούν πόροι από τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, το ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα για τα νησιά, αλλά και το ΠΔΕ που είναι ιδιαιτέρως ενισχυμένο σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.

Σχετικά με το Προσφυγικό, που αποτελεί ειδικότερο θέμα με το οποίο είναι επιφορτισμένη στα πλαίσια της ΕΝΠΕ η κ. Καλογήρου και που έχει κατεξοχήν επιβαρύνει τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, επισημαίνει ότι η απόφαση του ΣτΕ θέτει σοβαρά ζητήματα σε σχέση με την εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.

Ακολουθεί η συνέντευξη της κ. Καλογήρου, στη διάρκεια του συνεδρίου ΕΝΠΕ-ΚΕΔΕ, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη δημοσιογράφο Μ. Δεληθανάση:

Ερ: Καταρχήν, θα θέλαμε ένα σχόλιο για το συνέδριο καθαυτό, το νομοσχέδιο και την απλή αναλογική..

Απ: Το κοινό συνέδριο της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ ήταν ένα μεγάλο ζητούμενο πολλών χρόνων. Θα μπορούσε, λοιπόν, κάποιος να το χαρακτηρίσει και ως ένα ιστορικό συνέδριο. Δεδομένης, δε, της επικείμενης αλλαγής του νόμου για την Αυτοδιοίκηση, λαμβάνει και μια ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο του διαλόγου που πρέπει να γίνει πριν από την κατάρτιση του νομοσχεδίου. Ένα νομοσχέδιο, το οποίο απ' ό,τι ακούσαμε, έχει αρκετές αλλαγές. Βεβαίως, ζητούμενο του συνεδρίου είναι η κοινή συνισταμένη, η αναζήτηση των θεμάτων στα οποία συμφωνούμε όλοι, διότι υπάρχουν θέματα στα οποία συμφωνούμε όλοι και των θεμάτων στα οποία υπάρχουν διαφωνίες, ώστε να προσπαθήσουμε να βρούμε τη σύγκλιση και την καλύτερη δυνατή λύση. Πάντα ο διάλογος είναι ο καλύτερος δρόμος για την αναζήτηση της καλύτερης λύσης.

Ερ: Σταχυολογείτε κάποια σημαντικά θέματα, στα οποία συμφωνείτε όλοι;

Απ: Συμφωνούμε όλοι στο ζήτημα των διακριτών ρόλων, του διαχωρισμού των αρμοδιοτήτων, ώστε να είναι απολύτως καθαρό ποιος κάνει τι, στον κάθε βαθμό της Διοίκησης, αλλά και της Αυτοδιοίκησης. Δεύτερον, συμφωνούμε όλοι ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι πόροι της Αυτοδιοίκησης, διότι έχουν δοθεί πολλές αρμοδιότητες χωρίς τους αντίστοιχους πόρους. Τρίτον, συμφωνούμε όλοι ότι υπάρχει άμεση ανάγκη για ενίσχυση του προσωπικού, ειδικά σε περιοχές, όπως οι νησιωτικές. Να μην ξεχάσουμε ότι υπάρχουν δήμοι χωρίς καθόλου προσωπικό. Υπάρχουν Περιφερειακές Ενότητες, για παράδειγμα στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπου δεν έχουμε καν ειδικότητες μηχανικών. Στην έδρα της Περιφέρειας Β. Αιγαίου δεν υπάρχει καν αρχιτέκτονας. Τέταρτον, συμφωνούμε όλοι στο θέμα της γενικότερης εμπιστοσύνης προς την Αυτοδιοίκηση. Πέμπτον, σε θεσμικά θέματα ζητάμε να γίνει πλέον πράξη στη χώρα, αυτό που εδώ και τόσα χρόνια λέμε σε σχέση με την Αποκέντρωση. Η Αποκέντρωση είναι μια έννοια που δεν έχει και τόσο εφαρμογή στην πράξη, εάν συγκρίνει κάποιος τις αρμοδιότητες της Αυτοδιοίκησης σε σχέση με τις αρμοδιότητες της κεντρικής Κυβέρνησης.

Ερ: Ποια είναι τα ιδιαίτερα προβλήματα των νησιωτικών Περιφερειών;

Απ: Η νησιωτικότητα από μόνη της οριοθετεί μια διαφορετική κατάσταση και διαφορετικές ανάγκες από την ηπειρωτική Ελλάδα. Γι αυτό και σε κάθε νομοθέτημα και μεταρρύθμιση που γίνεται στη χώρα, θα πρέπει να υπάρχει διακριτική προσπάθεια προσέγγισης λύσεων που αφορούν τις νησιωτικές περιοχές. Για παράδειγμα, ο Νόμος 4412/16 έχει δημιουργήσει τεράστια ζητήματα στις νησιωτικές περιοχές. Εμείς ως Περιφέρεια Β. Αιγαίου, ανά Περιφερειακή Ενότητα μπορούμε να κάνουμε δυο δημοπρατήσεις σε κάθε τρίμηνο. Καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό στην καθυστέρηση της υλοποίησης των έργων, έργων για τα οποία έχουμε δεσμευμένους πόρους, έργα που έχουν ωριμότητα. Οι ανάγκες περιμένουν, είναι πολλές και πολλές φορές επιτακτικές και δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία της δημοπράτησης λόγω των ειδικών δεσμεύσεων που υπάρχουν στο νόμο 4412.

Ερ: Για να υπάρχει μέτρο σύγκρισης, πριν τον 4412 πόσες δημοπρατήσεις γίνονταν;

Απ: Υπήρχε περίοδος τριών μηνών που μπορούσαν να γίνουν 15-20 δημοπρατήσεις, ανάλογα με την εποχή και την ωριμότητα των έργων. Όμως, σε αυτήν τη φάση που βρισκόμαστε, που έχουν προχωρήσει τα χρηματοδοτικά εργαλεία προς τα νησιά -όπως ο ειδικός αναπτυξιακός που έγινε για τα νησιά, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που είναι ιδιαιτέρως ενισχυμένο για τις Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια- υπάρχει πολύ περισσότερο η ανάγκη να μπορούμε να δημοπρατούμε τα έργα, για τα οποία είμαστε έτοιμοι.

Ερ: Τι γίνεται με το προσφυγικό ζήτημα;

Απ: Η κατάσταση είναι δύσκολη. Αρκεί να σας πω ότι οι προσφυγικές ροές είναι αυξημένες, ειδικά τον τελευταίο καιρό. Πέρσι τέτοια μέρα στα νησιά του Β. Αιγαίου υπήρχαν συνολικά 6.100 περίπου φιλοξενούμενοι μετανάστες και πρόσφυγες στις δομές φιλοξενίας της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου. Σήμερα, έχουν ξεπεράσει τους 13.400 ανθρώπους. Αυτό από μόνο του νομίζω ότι κάνει αντιληπτή τη δυσκολία της κατάστασης. Όπως επίσης και το γεγονός ότι στις 19 πρώτες ημέρες του Απριλίου του 2018 ήρθαν 1.840 μετανάστες και πρόσφυγες στα νησιά μας, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός πέρσι ήταν μόλις 380 άνθρωποι. Αυτό δημιουργεί συνθήκες υπερσυγκέντρωσης μεταναστών και προσφύγων στα νησιά, με την αυτονόητη ανθρωπιστική διάσταση του θέματος που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, αλλά και την επιβάρυνση της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας την Τετάρτη (σ.σ. που ήρε τον γεωγραφικό περιορισμό για τους πρόσφυγες που φθάνουν στα νησιά) δημιουργεί νέα δεδομένα, που από την μια πλευρά έχουν να κάνουν με την αποσυμφόρηση των νησιών που είναι και το μεγάλο ζητούμενο, αλλά από την άλλη πλευρά τίθενται ζητήματα σε σχέση με την εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.

Ερ: Υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να κάνει η περιφερειακή διοίκηση και δεν το έχει κάνει;

Απ: Εμείς ως Περιφέρεια Β. Αιγαίου από την πρώτη στιγμή δηλώσαμε ότι είμαστε παρόντες για να συμβάλλουμε σε ο,τιδήποτε μας ζητηθεί από τα αρμόδια υπουργεία και την κυβέρνηση. Πάντα η δική μας επισήμανση είναι ότι όλοι πρέπει να κατευθύνονται στην αναζήτηση των λύσεων. Όμως, η καλή πρόθεση και οι διαπιστώσεις δεν αντιμετωπίζουν από μόνες τους το μεγάλο ζήτημα, το οποίο δεν θα κουρασθώ ποτέ να επαναλαμβάνω ότι είναι ένα ζήτημα ακραίας συνθετότητας. Στην αναζήτηση των λύσεων και στην προσπάθεια διαχείρισης του πολύ μεγάλου ζητήματος, εμείς είμαστε εδώ παρόντες σε ό,τι μας ζητηθεί και κάνουμε ό,τι μπορούμε σε ένα θέμα, που επαναλαμβάνω, την αρμοδιότητα της διαχείρισης έχουν τα υπουργεία.

Ερ: Τελικά από την εμπειρία σας ως Περιφερειάρχη Β. Αιγαίου, η Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας ήταν θετική ή αρνητική;

Απ: Αμέσως μετά την εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, που θυμίζω έγινε τον Μάρτιο 2016, οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές ήταν σαφώς πολύ μειωμένες σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Βεβαίως, υπάρχουν πολλά ζητήματα τα οποία σχετίζονται με την εξέταση του Ασύλου σε α' και β' βαθμό. Αυτό που εμείς επισημαίνουμε από την πρώτη στιγμή είναι ότι η χώρα μας χρειάζεται ενίσχυση στις υπηρεσίες Ασύλου, ώστε να μπορούν να εξετάζονται οι αιτήσεις σε λίγες εβδομάδες και όχι σε πολλούς μήνες. Όπως δεν μπορεί το Βόρειο Αιγαίο, μόνο του, να σηκώσει αυτό το βάρος, έτσι δεν μπορεί και η χώρα να σηκώσει μόνη της το βάρος. Χρειάζεται και η ΕΕ να συνδράμει, ειδικά στο θέμα της εξέτασης του Ασύλου, για να μπορέσει η χώρα να ανταποκριθεί στις χιλιάδες αιτήσεις που πλέον υποβάλλονται μετά τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας.