Κλείστε για λίγο τ' αυτιά σας στις σειρήνες της όποιας μοδάτης μαγειρικής. Αδιαφορήστε προς στιγμή για το θέαμα-ακρόαμα γύρω από τη μαγειρική και βάλτε στον γαστρονομικό σας χάρτη τον κοινωνικό συνεταιρισμό «Ευζήν». Η μεσογειακή του κουζίνα αξίζει την προσοχή επειδή εκτός από νόστιμη και ποιοτική είναι συνυφασμένη με τη δημιουργία νόμιμων θέσεων εργασίας για άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Το συνεταιριστικό «Ευζήν», με τα γεύματα του σε ανθρώπους της γειτονιάς, όπως και με τις διακεκριμένες υπηρεσίες κέτερινγκ που προσφέρει -από σχολικά γεύματα έως δεξιώσεις, γάμους, βαφτίσια- καθιερώθηκε σταδιακά και με επιτυχία στην κοινωνική επιχειρηματικότητα. Σημαντικό ρόλο στην ίδρυση του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Περιορισμένης Ευθύνης(Κοι.Σ.Π.Ε.) «Ευζήν» το 2004, διαδραμάτισε και συνεχίζει να έχει το Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών.
«Πάντα κυνηγάμε δουλειές με κέτερινγκ για μαζικές εκδηλώσεις σε δήμους και σχολικά γεύματα, έχουμε εμπειρία στον τομέα αυτόν. Η κουζίνα μας έχει πολύ μεγαλύτερη παραγωγική δυνατότητα από τα 300 γεύματα που παράγουμε καθημερινά. Έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού, πρόσφατα συνεργαστήκαμε με τον δήμο Ηλιούπολης. Και, ξέρετε, εμείς δεν κάνουμε τη φασολάδα νεροζούμι στον βωμό του κέρδους», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κοινωνική λειτουργός Πόλα Νικολάου, πρόεδρος και ψυχή του Κοι.Σ.Π.Ε. «Ευζήν»
Η υπερδραστήρια κοινωνική λειτουργός, στηρίζει με αμείωτο πάθος τον συνεταιρισμό από τα πρώτα βήματά του μαζί με τους συνεργάτες τού εγχειρήματος: ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί, ευαισθητοποιημένοι πολίτες, επαγγελματίας σεφ, που προέρχεται από την ελεύθερη αγορά, το προσωπικό της επιχείρησης, τα delivery και takeaway των δύο καταστημάτων του συνεταιρισμού στο Αιγάλεω και τη Ν. Σμύρνη.
Πώς τα καταφέρνουν; Με τόλμη και θάρρος στην κόψη της κουταλιάς. Σε ομάδες κοινωνικής επανένταξης, σε ομάδες επαγγελματικής προετοιμασίας των ψυχικά ασθενών, με εκπαίδευση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους και σε ανοιχτή συνεργασία με τους θεράποντες γιατρούς. Όλο αυτό το υποστηρικτικό σύστημα υπηρεσιών ψυχικής υγείας, στη συγκεκριμένη περίπτωση καταλήγει στην πολύτιμη κουζίνα τους, που υλοποιεί το δικαίωμα της νόμιμης εργασίας πέρα από τα σκοτάδια της ψυχικής ασθένειας.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Οι υπηρεσίες κέτερινγκ είναι μία από τις δράσεις του Κοι.Σ.Π.Ε «Ευζήν», από τις πιο σημαντικές του συνεταιρισμού τα τελευταία οκτώ χρόνια, μαζί με το συνεργείο καθαρισμού. Αρχικά είχε δραστηριοποιηθεί με επιτυχία στις ξυλουργικές εργασίες και στην παραδοσιακή ταπητουργία, δραστηριότητες, όμως, που υποχώρησαν εκ των πραγμάτων με την εξέλιξη της αγοράς.
Πρόσφατα το «Ευζήν» ανέλαβε το κυλικείο εστίασης και αναψυχής στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών, όπου από τους δώδεκα εργαζόμενους οι οκτώ είναι ψυχικά ασθενείς. Συνολικά οι δραστηριότητες του «Ευζήν» στηρίζουν 53 θέσεις νόμιμης εργασίας.
Κριτήριο ένταξης στη συνεταιριστική κουζίνα, λέει η Πόλα Νικολάου «είναι η επαγγελματική επάρκεια, κατ' αρχήν του σεφ, τον οποίο πάντα εμπλέκουμε στην κουλτούρα τής κοινωνικής διάστασης του συνεταιρισμού. Η δουλειά αυτή έχει εν τω γεννάσθαι ιδιαιτερότητες, αφορά λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων, πρέπει να ισορροπούν οι ανθρώπινες σχέσεις. Και βέβαια δεν συγκρίνεται ο βαθμός δυσκολίας με τη δουλειά στο συνεργείο καθαρισμού, όπου οι χρόνοι είναι χαλαρότεροι απ' ό,τι στην ένταση της κουζίνας».
Μεγάλη στιγμή του «Ευζήν» ήταν το 2016 και 2017, όταν για δύο χρόνια είχε αναλάβει τα σχολικά γεύματα όλων των σχολείων στον δήμο Περάματος, στο πλαίσιο προγράμματος του υπουργείου Εργασίας. «Παρασκευάζαμε καθημερινά 1.400 γεύματα, μενού πιστοποιημένο από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο για τη σωστή σίτιση των παιδιών. Εμείς ξεκινήσαμε τον θεσμό για την κοινωνική οικονομία και παρά τα θετικά αποτελέσματα οι Κοι.Σ.Π.Ε έπαψαν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα "Σχολικά Γεύματα" του υπουργείου. Είναι ζωτικής σημασίας για εμάς να μας συμπεριλάβουν και πάλι» λέει η Πόλα Νικολάου.
Για τον σεφ Γιώργο Κατσίγιαννη, με εμπειρία κουζίνας πάνω από δέκα χρόνια σε μαγαζιά, σε κεντρικό ιδιωτικό ξενοδοχείο και συνεργασία με Γάλλο σεφ, η πρόταση να αναλάβει πριν πέντε χρόνια την κουζίνα του «Ευζήν» δεν χρειάστηκε δεύτερη σκέψη. Τον ΑΠΕ-ΜΠΕ τον βρήκε στο εξοπλισμένο με άρτιες προδιαγραφές παρασκευαστήριο του «Ευζήν», στο Αιγάλεω. Μιλά με αγάπη για «τους πραγματικούς πρωταγωνιστές, εκείνους που εργάζονται καθημερινά εδώ αντί να απομονώνονται σπίτι τους. Άνθρωποι που πολεμάνε τους δαίμονες τους, έχουν περάσει άσχημες καταστάσεις και τώρα σιγά-σιγά φτάνουν στο επίπεδο του επαγγελματία» διαπιστώνει με ικανοποίηση, έχοντας πλήρη συνείδηση του ρόλου του να «κουμπώσει» το επαγγελματικό με το ψυχικό κομμάτι. «Κάθε μέρα εξετάζουμε όλες τις παραμέτρους προκειμένου να δουλέψει η συνεταιριστική μηχανή, κι η εμπειρία αυτή μ' έχει κάνει πιο παρατηρητικό, πιο υπομονετικό, γιατί η κουζίνα είναι ένας δύσκολος χώρος. Μαγειρεύουμε υγιεινή, μεσογειακή διατροφή, το αγοραστικό κοινό θέλει σπιτικό φαγητό. Κρατάμε τις γαστρονομικές εκπλήξεις για το κέτερινγκ, ανάλογα με τις προτιμήσεις του πελάτη, διατηρώντας πάντα την υψηλή ποιότητα της πρώτης ύλης. Ό,τι δουλειά έχει έρθει, έχει παραμείνει πιστή» τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Μικρές καθημερινές ιστορίες για μεγάλα κοινωνικά ζητήματα, όπως το δικαίωμα στην εργασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, ιδίως των ψυχικά ασθενών.
Από τους τριάντα Κοι.Σ.Π.Ε. σε όλη την Ελλάδα, οι εννέα εδρεύουν στην Αττική. Συνολικά παράγουν πάνω από το 60% του κύκλου εργασιών της κοινωνικής οικονομίας, στον οποίο κινούνται 4 χιλιάδες συνεταιριστές-επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ψυχικά ασθενείς και φορείς από την τοπική κοινωνία. Στα επταμελή διοικητικά συμβούλια των Κοι.Σ.Π.Ε., σύμφωνα με τον νόμο, τα δύο μέλη είναι άτομα με ψυχικά προβλήματα. Σήμερα διατηρούν πάνω από 650 θέσεις εργασίας ασθενών. «Είναι μετρήσιμο αποτέλεσμα αλλά έχουμε ακόμα μεγάλο δρόμο μπροστά μας» υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος του «Ευζήν» και γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κοινωνικών Συνεταιρισμών, Πόλα Νικολάου.